Nazwa Tarnów sprawiała i sprawia nadal wiele kłopotów zarówno językoznawcom jak i historykom. Według jednych pochodzi od krzewów tarniny (cierni), gęsto dawniej porastających okoliczne wzgórza. Takiego zdania był m.in. nasz dziejopis Jan Długosz. Inni twierdzą, iż nazwa Tarnów pochodzi od imienia rycerza Tarna, który założył tu osadę i był jej pierwszym właścicielem, a zarazem protoplastą rodu Leliwitów. Niektóre z nowych prób wyjaśnienia nazwy miasta, łączą nazwę Tarnowa z osobą Tarna - pełnomocnika księcia lub wielmoży, sprawującego funkcję nadzorcy tarlisk łososi na Dunajcu, który dlatego mógł zwać się "tarnym". Inna legenda tłumaczy powstanie miasta w dość nietypowy sposób. Niespisane do dziś, przekazywane z pokolenia na pokolenie, z ojca na syna opowieści protoplastów Tarnowa nakazują szukać wśród mieszkańców południa. W czasach do tego stopnia odległych, że nikt jeszcze nie myślał o seryjnym montażu samochodów, wybrali się oni ponoć na poszukiwania Eldorado. Niestety, spóźnili się na statek do Nowego Jorku, a nie chcąc wracać do Zakopanego, założyli nad rzeką Białą gród, który nazwali Tarnowem.